Yoresel Yemekler
KIRŞEHİR YÖRESEL YEMEKLERİ
Tandırda Çömlek Paça (Kaynak Kişi : Sebahat BAŞ, 65, Merkez)
Koyun veya kuzunun baş ve ayakları, tüyleri temizlendikten sonra parçalanır. Bir çömlek içine sarımsak ye su ilave edilerek baş ve ayaklar konur.Çömleğin ağası bağlanarak közlü bir tandırın içine gömülür.Piştikten sonra üzerine limon, sirke gibi şeyler sıkılarak servis yapılır.
Çömlekte Kuru Fasulye (Kaynak Kişi : Sebahat BAŞ, 65, Merkez)
Kuru fasulye haşlanır ve suyu süzülür. Kuşbaşı etler biraz pişirildikten sonra üzerine salça, yağ, soğan ve tuz ilave edilir.Haşlanmış fasulye ve etler içinde sıcak su bulunan bir gömleğin ağzı kapatılarak köz halinde bulunan tandırın içine konur. İki saat piştikten sonra çıkartılıp servis yapılır.
Et Yahnisi ( Kaynak Kişi : Nevin ŞAHİN, 40, Ecikagıl Köyü )
Etler kuşbaşı şeklinde küçük parçalar halinde doğranır. İçine soğan, biber, domates ve diğer baharatları konularak yağ ile kavrulur.Daha sonra suyu ilave edilerek pişirilir ve servis yapılır.
Madıkmak (Kaynak Kişi: Nevin ŞAHİN, 40, Ecikağıl Köyü)
Madımaklar yıkandıktan sonra içine salçası ve yağı ilave edilerek biraz kavrulur.Daha sonra suyu konur va suyun biraz çekilmesine yakın bulgur atılır. Bulgur pişince indirilir ve servis yapılır. İsteyen üzerine sarımsaklı yoğurt katıp yiyebilir.
Kesme Aşı Kaynak Kişi: ( Deniz ÇALIŞIR, Yaş 30, Merkez)
Yağda, ince doğranmış soğan iyice pembeleştirilir. Salça, baharat ilave edilip hafifçe kavrulur. Su veya at suyu ilave edilip, kaynamaya bırakılır. Kaynayınca haşlanmış yeşil mercimek ilave edilip bir müddet pişirilir (20-30 dakika) Daha sonra daha önceden kesilip hazırlanan kurutulmuş mantılar ilave edilip, bir sürede onunla pişirilir. Piştikten sonra indirilerek servis yapılır.
Yoğurt (Ayran) Çorbası (Kaynak Kişi: Aliye AKKUYU Yaş 51, Merkez )
Haşlanmış, yarışa, nohut, yeşil mercimek, süzme yoğurtla iyice karıştırılır. 1-2 kaşık un, 1 yumurta ve su ilave edilerek ayran kıvamına gelinceye kadar iyice karıştırılır.Daha sonra ateşte aynı yöne doğru kaynayıncaya kadar karıştırılır. Kaynayınca ara sıra karıştırılarak bir süre pişirilir.Ateşten indirilip yağ nane arzuya göre salça ile sos yapılıp çorbanı» Üstüne dökülerek servis yapılır.
Topalak (Etsiz Köfte) (Kaynak Kişi: Gülizar YAŞAR, Yaş 40, Merkez )
Bulgur, yumurta, ince doğranmış soyan, un, tuz, baharatla yoğrulup küçük yuvarlak toplar yapılır.Bir tencerede yağ eritilip küçük bir soğan, ince doğranıp pembeleştirilip, salça ilave edilir, eteri kadar tuz, su ilave edilin, kaynamaya bırakılır.Kaynayan salçalı suya yapılan toplar ilave edilip pişirilir,
Düğür Çorbası (Kaynak Kişi: Deniz ÇALIŞIR, Yaş 30, Merkez)
Pencerede yağ eritilip, ince doğranmış soğan pembeleşinceye kadar kavrulur. Su veya et suyu, tuz, kırmızı acı biber veya pul biber (arzuya göre) ilave edilir. Kaynamaya bırakılır. kaynayınca düğür ilave edilip, düğürler pişinceye kadar beklenir.Daha sonra indirilerek servis yapılır,
Lepe (Sütlü Pilav) ( Kaynak Kişi: Güldane Yılmaz,Yaş 64 Rahmalar Köyü/ Mucur)
2 ölçü kaynayan süte (koyun sütü tercih edilir) 1 ölçü bulgur, tuz ilave edilip pişirilir.Üstüne bol acıbiber ilave edilerek yenilir.
Pancar Çırpması ( Kaynak Kişi: Hacer PARLATAN, Yaş 45 Dedeli Köyü)
Şeker pancarı rendelenir, yeşil mercimekle birlikte haşlanır. Haşlanan mercimek ve pancara yağ ilave edilerek kavrulur. Daha sonra su, salça ve baharat ilave edilerek pişmeye bırakılır. Bir müddet piştikten sonra indirilerek servis yapılır.
Yarma Aşı ( Kaynak Kişi: Sebiha Yılamz, Yaş 50, Merkez/ Köpekli Köyü)
Yarma haşlanıp soğutulur. Süzme yoğurt koyu bir ayran kıvamına gelinceye kadar su ilave edilip suda iyice özleştirilir. Haşlanmış yarma ve tuz ilave edilip karıştırılır. Üzerine bolca kuru nane oğuşturularak dökülüp servis yapılır.
Keşkef ( Kaynak Kişi: Ümmühan Kaya, Yaş 75 Vefaat , Rahmalar Köyü)
Döğülmüş buğday birkaç gün ıslatılır. Kabarınca bir kepçe ile ezilir. İnce lif haline getirilmiş yağlı etle muhallebi kıvamına gelinceye kadar pişirilir. Üzerine salçalı yağ dökülüp servis yapılır.
Çullama (Kaynak Kişi: Gülşen Şen, Yaş 50, Çömelek Köyü)
Yağsız küçük küçük doğranmış etler (tavuk etide olabilir) suda haşlanır. Etin suyu ayrılır. Un ile et suyu bir kapta çırpılır, tuz atılır.Bulamaç haline gelir. Tencerede haşlanmış et parçalarıda katılarak sürekli karıştırmak suretiyle pişirilir. Muhallebi kıvamından biraz daha sulu hale gelince ateşten indirilir. Tavada biber ve tereyağ yakılır.Bulamacın üzerine dökülür ve servis yapılır.
Soğanlama (Kaynak Kişi: Hatice Kaya, Yaş 50, Merkez)
Soğan fazla ince olmamak kaydıyla doğranır, yıkanır. Tencereye yağ salça ve baharat konur. Küçük parçalar halinde doğranmış etler(tavuk eti de olabilir.Eğer et yoksa yumurtayla olur.) yağ ve salçayla kavrulur. Üzerine soğanı dökülür. Soğanla birlikte kavrulur. Suyu ilave edilir.Tuzu atılır.Et suyu kullanılabilir.Soğanların diriliği kaybolunca pişmiş demektir.
Bulgur Pilavı (Kaynak Kişi: Elif KURT, Yaş 65, Yenidoğanlı Köyü/Boztepe )
Et (genellikle kuzu eti) bir parça kuyruk yağı ve tuz atılarak suda haşlanır. Haşlanan et sudan çıkartılır.Kişiye göre ayarlanan et suyuna yine ona göre bulgur atılır ve pişinceye kadar kaynatılır.Suyu çekilince ateşten indirilir. Pilav başka bir kaba boşaltılır ve üzerine tereyağ döküldükten sonra haşlanan etlerde üzerine ilave edilerek servis yapılır.
Sebzeli Bulgur Pilavı (Kaynak Kişi: Elif KOÇ, Yaş 45, Merkez)
Yeşil biber, domates ince doğranıp ya da kavrulur.Bir miktar salça, soyulmuş, kara kara doğranmış bir patates ve patlıcan ilave edilip kavrulur.1 ölçü bulgur ilave edilip bir dakika kadar karıştırılarak kavrulur. 2 ölçü et suyu, tuz ilave edilip pişirilir.Ateş kapatılıp 5-10 dakika dinlenince servis yapılır.Arzuya göre biraz sulu pişirilip yufka ekmeğin üzerine dökülerek yenilir.
Çirleme (Kaynak Kişi: Ümmügülsüm Kaya, Yaş 50, Kırşehir / Mucur / Rahmalar Köyü )
Kuşbaşı doğranmış etler haşlanır. Daha sonra ince doğranmış soğan yağda pembeleştirilerek baharat, tuz, güzel temizlenmiş ve sıcak suda yıkanmış kuru Üzüm, haşlanmış et, yeteri kadar su ve pekmez ilave edilerek pişirilir. Piştikten sonra sıcak servis yapılır.
Boranı Kaynak Kişi: (Meliha Kaya, 55, Kırşehir/Mucur/Rahmalar Köyü)
Kuşbaşı şeklinde doğranmış et tencerede biraz kavrulur. Daha sonra etin üzerine dilim dilim ayva doğranır. Soğan, biber, salça re yeteri kadar su ilave edilir. Pişmeye yakın şekeri ve tuzu katılır.Piştikten sonra ateşten indirilerek servis yapılır. (şeker yerine pekmezde katılabilir)
Sündürme (Kaynak Kişi: Ayşe KAÇMAZ, 42, Merkez)
Yufka ekmek iyice ıslanır ve peynirle karıştırılır. Daha sonra tavaya yağ konur ve o karışım bununla 5-10 dakika pişirilir, piştikten sonra servis yapılır.
Ayva Dolması (Kaynak Kişi: Feride EKİCİ, 65 Ecikağıl Köyü)
Ayvaların kabukları soyulup, içleri oyulur.Daha sonra kıyma, çeşitli baharatlar, salça ve pirinç karıştırılıp yoğrularak iç hazırlanır.Hazırlanan bu iç ayvanın içerisine doldurulur ve tencereye dizilir.Üzerine yeteri kadar tuz ve su ilave edilerek ayvalar yumuşayıncaya kadar pişirilir.Daha sonra üzerine şeker veya pekmez ilave edilir. İyice piştikten sonra ocaktan indirilir. Tereyağ yakılarak üzerine dökülür ve servis yapılır.
Kırşehir Mutfağında Yemekte kullanılan araç ve gereçler
1. Kepçe (Çömçe) (Ağaç-krom)
2. Kevgir (diliştir) ( krom, bakır, aliminyum)
3. Tencere (kazan) (bakır, aliminyum, emaye, çelik)
4. Hereni (büyük tencere) (bakır)
5. Çorba tası (emaye, aliminyum, bakır)
6. Pilav tepsisi (Bakır)
7. Sini (bakır, krom)
8. Sofra bezi
9. Sofra altı (ağaç, metal)
10. Çatal (metal)
11. Kaşık (metal)
12. Ekmek küleği (ağaç)
13. Tara (bakır, krom)
